Bariery rozwoju projektów modernizacji energetycznej budynków

Z dotychczasowej praktyki wynika, że zrealizowane projekty modernizacji energetycznej budynków, dzięki gwarancji uzyskania efektu w zakresie obniżenia zużycia energii charakteryzują się dobrym lub bardzo dobrym zwrotem nakładów inwestycyjnych. Oznacza to, że koszt modernizacji i zarządzania energią w całości lub w większej części zwraca się z oszczędności już w okresie kontraktu. Jednocześnie potwierdza się również inne ważne założenie kontraktowe formuły performance contracting, że to wykonawca zarządzający energią rozwiązuje problemy eksploatacyjne i oczywiście ponosi pełne ryzyko zapewnienia komfortu cieplnego w pomieszczeniach. Z drugiej strony, zasoby budynków wymagających modernizacji i obniżenia zużycia energii, będących własnością samorządów lub Skarbu Państwa, są przeogromne.

Powyższe fakty sugerują, że instytucje publiczne powinny ogłaszać setki takich projektów rocznie. Dlaczego więc rzeczywistość jest tak bardzo odmienna?

Wydaje się, że podstawową barierą, zwłaszcza w przypadku małych jednostek samorządowych, jest obawa, że postępowanie umożliwiające wybór wykonawcy będzie zbyt długie i zanadto absorbujące pracowników j.s.t. Obecnie do wszystkich projektów tego typu, prowadzonych w formule PPP, używa się trybu postępowania o nazwie „dialog konkurencyjny”, przewidzianego w PZP i wówczas czas do zawarcia umowy wynosi ok. jeden rok. Przy dużych i skomplikowanych projektach taki model można uznać za optymalny, natomiast przy postępowaniach małych – do ok. 10 mln zł wartości kontraktowej – warto rozważyć zastosowanie trochę innej procedury PZP, prowadzącej również do zawarcia umowy o charakterze PPP. Pierwszym krokiem jest tu tzw. dialog techniczny. Jest to procedura przewidziana przez PZP, nie będąca jednak częścią zasadniczego postępowania przetargowego. Dialog techniczny z wybranymi firmami pozwoli skonfigurować projekt na poziomie umożliwiającym łatwe stworzenie SIWZ wraz z Programem Funkcjonalno-Użytkowym. Do dialogu warto zaprosić jedynie parę firm z dużym doświadczeniem krajowym w projektach esco/PFC, co umożliwi przeprowadzenie go sprawnie. Zasadniczą procedurą PZP będzie tu przetarg ograniczony, z czasem złożenia ofert rzędu 2-3 tygodni. W ten sposób można liczyć na realny czas całkowity od rozpoczęcia dialogu technicznego do wyboru partnera prywatnego w granicach czterech miesięcy. Dodatkową zaletą skrócenia czasu postępowania jest oczywiście mniejszy koszt ponoszony zarówno przez podmiot publiczny jak i firmy prywatne.

Jakkolwiek długość postępowania nie jest jedyną barierą szybkiego wzrostu liczby projektów modernizacji energetycznej budynków, to z całą pewnością jest to istotny czynnik zniechęcający mniejsze jednostki samorządowe do takich przedsięwzięć.