Przyczyny spodziewanego dużego zainteresowania projektami „o poprawę efektywności energetycznej” (EPC/ESCO) w kontekście aktualnych realiów biznesowych i regulacyjnych

W latach 2010-2018 aktywnie uczestniczyłem w rozwijaniu projektów modernizacji energetycznych w formułach ESCO i PPP. W tym okresie udało się zawrzeć sporo umów mimo braku wsparcie regulacyjnego formuły EPC/ESCO. Kilkadziesiąt projektów, które zrealizowano w następstwie zawartych w tamtym okresie umów, stanowi bardzo dużą bazę doświadczeń. Firmy ESCO skonfrontowały swoje wyobrażenia o ryzykach takich kontraktów z rzeczywistością, samorządy przekonały się, że nie warto występować w negocjacjach z pozycji siły, a konsultanci przedefiniowali realny poziom swojego wpływu na racjonalność decyzji ich zleceniodawców. Ta wiedza pozwoli obecnie zawierać szybciej lepsze umowy. Muszę stwierdzić, że obecne uwarunkowania regulacyjne, społeczne i biznesowe są wielokrotnie bardziej stymulujące. Warto tu wymienić główne, istotne elementy, skłaniające do tezy o spodziewanym wzroście liczby i ogólnej wartości modernizacji typu ESCO/PPP:

1. Potrzeby rynku - od lat są ogromne. Trudno będzie zmodernizować choćby istniejące budynki publiczne w horyzoncie czasowym, określonym przez strategię brukselską Renovation Wave.
2. Rosnąca presja społeczna w zakresie obniżenia emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń, wywierana miedzy innymi na samorządy.
3. Dynamicznie wzrastające ceny energii elektrycznej i paliw.
4. Sprzyjające regulacje, m.in.:
• Ustawa o efektywności energetycznej, promująca projekty „o poprawę efektywności energetycznej” (czyli EPC/ESCO/PPP),  które nie będą powodować wzrostu zadłużenia samorządów,
• poprawione zasady uzyskiwania tzw. Białych certyfikatów, co pozwala na skrócenie czasu spłaty inwestycji z efektów energetycznych,
• szybko zbliżające się wprowadzenie tzw. budynkowych opłat emisyjnych, które obciążą ciepłownictwo (przedsiębiorstwa, które nie były dotąd objęte europejskim systemem handlu emisjami) i spowodują wzrost kosztów eksploatacji budynków,
• sprawdzona w praktyce Ustawa PPP i Ustawa Prawo Zamówień Publicznych (umożliwia m.in. wprowadzenie przedmiotowych środków dowodowych w odniesieniu do projektów EPC/ESCO).
5. Praktyka, w postaci doświadczeń i wniosków wyciągniętych z postępowań i umów ESCO/PPP z okresu 2010-2018.
6. Rosnące zainteresowanie banków finansowaniem projektów ESCO oraz możliwość aranżacji finansowania projektów poprzez łączenie różnych źródeł, w tym prywatnych i dotacji.
7. Programy wsparcia inwestorów i firm ESCO takie, jak właśnie uruchamiany wspólnie przez NFOŚiGW, KAPE i PFR program „Renowacja z gwarancją oszczędności EPC Plus”.
8. Podsumowując, można stwierdzić, że to, czy tempo modernizacji budynków spełni wreszcie oczekiwania, leży obecnie w rękach ich właścicieli (administracji rządowej i samorządowej) oraz sprawności istniejących i nowych firm ESCO.

EPC – energy performance contracting

ESCO – energy saving contract lub, odpowiednio, energy saving company

NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

KAPE – Krajowa Agencja Poszanowania Energii

PFR – Polski Fundusz Rozwoju